Dlaczego leczenie hipercholesterolemii jest tak ważne?

W Polsce to zaburzenie lipidowe dotyczy ponad 60% dorosłych.
Ze względu na przyczyny hipercholesterolemii wyróżnia się jej dwa rodzaje: pierwotną i wtórną.

Hipercholesterolemia pierwotna

Jej przyczyną jest defekt jednego lub wielu genów. Postać wielogenowa jest bardziej rozpowszechniona i zależy od udziału czynników środowiskowych, z których najważniejszym jest nieprawidłowe odżywianie. Postać monogenowa, zwana hipercholesterolemią rodzinną, występuje znacznie rzadziej. 

Hipercholesterolemia wtórna

Ta postać zaburzenia może towarzyszyć przewlekłej niewydolności nerek, zespołowi nerczycowemu, chorobom wątroby z cholestazy oraz chorobom tarczycy (niedoczynność). Może również współwystępować z chorobami psychicznymi, takimi jak np. jadłowstręt, a także endokrynologicznymi (zespół Cushinga). Do hipercholesterolemii wtórnej może prowadzić również stosowanie leków z grupy glikokortykosteroidów i progestagenów.

Jak rozpoznaje się hipercholesterolemię?

Hipercholesterolemia wielogenowa nie daje charakterystycznych objawów, zwykle pojawiają się one jako objawy chorób będących jej skutkiem. W przypadku postaci monogenowej nagromadzenie cholesterolu w tkankach może objawiać się jako żółtaki ścięgien Achillesa, żółtaki płaskie powiek, żółtaki guzowate, rąbek starczy rogówki oraz objawy miażdżycy naczyń.
Hipercholesterolemię rozpoznaje się na podstawie wyników badań krwi. Rutynowo zlecany profil lipidowy obejmuje ocenę takich parametrów, jak: cholesterol całkowity, triglicerydy, cholesterol frakcji LDL oraz cholesterol frakcji lipoprotein o wysokiej gęstości (high-density lipoprotein, HDL). 

Dlaczego leczenie hipercholesterolemii jest tak ważne?

Hipercholesterolemia jest jednym z najważniejszych czynników ryzyka rozwoju chorób sercowo-naczyniowych, na który można wpływać przez stosowanie odpowiedniej diety, redukcją masy ciała i modyfikację stylu życia. Preferowana jest dieta śródziemnomorska, bogata w wielonienasycone kwasy tłuszczowe, świeże warzywa, owoce i ryby. Jednym z pierwszych kroków powinno być zwiększenie aktywności fizycznej.  
Podstawą wdrożenia leczenia jest ocena ryzyka sercowo-naczyniowego, której lekarz dokonuje, posługując się skalą ryzyka SCORE. 

Kiedy postępowanie niefarmakologiczne jest niewystarczające, lekarz może zlecić przyjmowanie leków z grupy statyn, zwykle rosuwastatynę lub atorwastatynę, dobierając dawkę umożliwiającą osiągnięcie docelowych wartości stężenia cholesterolu frakcji LDL. W przypadku gdy mimo zastosowania statyn cel terapeutyczny nie zostanie osiągnięty, w leczeniu stosuje się selektywny inhibitor wchłaniania cholesterolu – ezetymib. Kolejnym krokiem w przypadku niepowodzenia leczenia jest podanie inhibitorów PCSK9. W przypadku hipercholesterolemii rodzinnej wykonuje się zabiegi aferezy lipoproteinowej (pozaustrojowe usuwanie cholesterolu frakcji LDL z krwi).

Należy pamiętać, że u osób obciążonych dodatkowymi czynnikami ryzyka sercowo-naczyniowego konieczne jest obniżenie stężenia cholesterolu frakcji LDL poniżej progu określanego jako hipercholesterolemia. 

Obecnie wyodrębniono pięć grup ryzyka sercowo-naczyniowego, które wyznaczają postępowanie mające na celu osiągnięcie odpowiednich dla danej grupy pacjentów wartości docelowych stężenia cholesterolu frakcji LDL. U pacjentów najbardziej zagrożonych chorobą sercowo-naczyniową powinno się dążyć do obniżenia stężenia cholesterolu frakcji LDL < 35 mg/dl, dla osób z mniejszym ryzykiem bezpieczne zakresy stężeń są wyższe.
 

Marlena Kiedrowska

000626360